Pisanie prac. Metody badawcze w pracach magisterskich z prawa

Pisanie prac magisterskich z prawa – metody badawcze

Napisanie rozdziału metodologicznego, inaczej badawczego, z zakresu prawa wymaga przygotowania. W pierwszej kolejności należy wprowadzić do pracy wszystkie wymagane elementy t.j. przedmiot badania, cel badania, pytania badawcze i hipotezy, organizację badań oraz metody, techniki i narzędzia badawcze. Metody badawcze mają na celu ułatwienie prowadzenia badania, jak i późniejszego opracowania. Warto więc znać zapoznać się z nimi przed przystąpieniem do procesu badawczego. Większość uczelni udostępnia studentom informacje o standardach pracy dyplomowej oraz metodach badawczych, jakie mogą zastosować.

Pisanie prac magisterskich z prawa wiąże się z zastosowaniem różnych metod badawczych. Tym niemniej występują metody typowe dla tego kierunku studiów. Ogólnie metody badawcze można zakwalifikować jako:

  • metody bezpośrednie;

  • metody pośrednie;

  • metody ilościowe;

  • metody jakościowe.

Metodami badawczymi potencjalnie wykorzystywanymi w prawie mogą być:

  • analiza aktów prawnych, analiza dogmatyczna – występuje praktycznie w każdym tekście poświęconym tematyce prawniczej,

  • ocena źródeł – stanowi uzupełnienie dla podstawowej metody, jaką jest analiza aktów prawnych;

  • analiza dokumentów – również stanowi uzupełnienie dla analizy aktów prawnych, często jest wykorzystywana w pracach z prawa administracyjnego;

  • ankieta – może być wykorzystywana przy niektórych tematach prawniczych, jednak w praktyce występuje rzadko, głównie jako ilościowe uzupełnienie metod jakościowych;

  • obserwacja – może mieć zastosowanie, ale jest wykorzystywana sporadycznie;

  • inne.

Pisanie prac magisterskich z prawa pozwala też na wykorzystanie innych metod, jednak występują one rzadko, dlatego nie będą tu one omawiane.

Analiza aktów prawnych

Analiza aktów prawnych jest podstawową metodą wykorzystywaną w szeroko rozumianej tematyce prawniczej. Jest ona zaliczana do metod analizy treści, stąd wśród innych metod badawczych mających zastosowanie w pracach z prawa występują także inne metody z tej grupy: analiza dokumentów i źródeł. Analiza aktów prawnych jest też określana jako metoda dogmatyczna. Panuje przy tym przeważający pogląd, że służy ona do badania przepisów prawa, a nie doktryny lub orzecznictwa. Niektórzy badacze stoją jednak na stanowisku, że metoda dogmatyczna może jednak obejmować badaniami orzecznictwo i doktrynę. Jak zatem widać, występują tu pewne różnice definicyjne. Nie ulega jednak wątpliwości, że mamy w tym wypadku do czynienia z analizą treści. To, czy będą nią objęte wyłącznie akty prawne, czy również doktryna i orzecznictwo są kwestią wtórną.

Ocena źródeł

Metoda oceny źródeł w przypadku prac magisterskich z prawa polega na recenzji zebranego materiału np. orzecznictwa sądów, przepisów prawnych, dokumentów regulacyjnych, a także statystycznych. Jak wspomniano wcześniej, taka analiza przez niektórych badaczy bywa klasyfikowana jako metoda dogmatyczna, jednak jest to stanowisko mniejszości metodologów. Student poprzez zaopiniowanie dokumentów może wyrazić swoje zdanie, czy dany przepis lub dokument jest zgodny z obowiązującym prawem lub nie, a także ma możliwość porównania zebranych materiałów, które pokażą mu szerszy obraz np. jak zmienia się prawo gospodarcze na przestrzeni lat.

Analiza dokumentów

Analiza dokumentów również jest często wykorzystywana w prawie, zwłaszcza administracyjnym. Jest ona metodą badawczą polegającą na gromadzeniu materiałów źródłowych i ich interpretacji zgodnie z celem badawczym zawartym w pracy magisterskiej. Analiza dokumentów polega również na ich porównaniu bądź zestawieniu ze sobą. Dokumenty stanowią materiał, który dostarcza informacji o faktach, osobach, czy zjawiskach. Można wyróżnić dokumenty:

  • urzędowe;

  • osobiste;

  • cyfrowe;

  • pisemne.

Źródłem dokumentów mogą być;

  • publikacje naukowe;

  • orzecznictwo;

  • preliminarze;

  • przepisy prawne;

  • umowy międzynarodowe;

  • akty notarialne;

  • dokumenty wydawane przez jednostki samorządu terytorialnego.

Analiza dokumentów jest zaliczana do metod analizy treści.

Ankieta

Chociaż ankieta jest jedną z najpopularniejszych metod badawczych w wielu dziedzinach nauki w prawie ma zastosowanie rzadko. Obecnie przy pomocy stron internetowych możemy stworzyć kwestionariusz ankiety i poprosić o jej wypełnienie online. W ten sposób można uzyskać w krótkim czasie ogromną ilość informacji pozyskanych z kwestionariusza. Przyjęto jednak, że w typowych pracach z prawa stanowi ona dodatek i jest metodą uzupełniającą w stosunku do metod analizy treści.

Obserwacja

Pisanie prac magisterskich z prawa pozwala też na wykorzystanie metody obserwacji. Metoda obserwacji polega na poszukiwaniu faktów, gromadzeniu informacji za pomocą zmysłów. Rezultatem jej zastosowania są tzw. spostrzeżenia naukowe, które mają przybliżyć badacza do zrozumienia obserwowanego zjawiska. Metod obserwacji jest wiele, a wybór właściwej metody badawczej uzależniony jest od tematu pracy magisterskiej i celu badawczego. Najczęściej stosowanymi metodami obserwacji są:

  • obserwacja swobodna – zbieranie informacji czy faktów w naturalnym środowisku ich występowania;

  • obserwacja ukryta – pozyskiwanie informacji poprzez nieujawnianie, iż dana grupa jest przedmiotem badań;

  • obserwacja jawna – pozyskiwanie informacji od określonej grupy po wcześniejszym wyjaśnieniu, iż są przedmiotem prowadzonych badań.

Metoda obserwacji jawnej i niejawnej najlepiej sprawdzi się podczas rozpraw sądowych, w przypadku, gdy student ma możliwość uczestniczyć w rozprawie jako widownia.

Pisanie prac magisterskich z prawa – gdzie znaleźć więcej informacji

Przed przystąpieniem do pisania pracy magisterskiej z prawa warto zapoznać się z wymogami. Większość uczelni publikuje szczegółowe broszury dotyczące pisania prac licencjackich i magisterskich, jednak nie zawsze w 100% pokrywają się one z wymogami dla tego kierunku, gdyż prace z prawa mogą znacząco odbiegać od wymogów dla innych kierunków. Z tego względu warto poszukać poradników kierunkowych. Więcej informacji dotyczących metod badawczych stosowanych podczas pisania pracy licencjackiej i magisterskiej z prawa znajdą Państwo w serwisie internetowym Cyber-promotor.pl. Wszystkie udostępniane tam poradniki w sekcji „Porady Cyber-promotora” są bezpłatne.